Kankerpatienten kunnen
steun halen uit bijeenkomsten met lotgenoten. Het voelt goed te horen
dat je niet de enige bent, die ermee worstelt. Je hoeft niks uit te leggen, je
hoeft je niet te verdedigen, er is herkenning.
Zo is het ook met de
boeren (en ondernemers) die vast blijken te zitten aan een zogenaamde
swaplening. Het probleem speelt al jaren, maar pas nu de gevolgen steeds
duidelijker zichtbaar worden in de samenleving, komen er steeds meer verhalen
naar buiten. Dat anderen ook worstelen met dezelfde problemen, geeft een stuk
herkenning en moed. Je bent niet de enige, je bent niet gek. Het gaat om veel ondernemers,
het gaat om enorme bedragen. Je kunt met recht spreken van een groot schandaal.
In Nederland speelt
momenteel de zogenaamde ”Teevendeal”. Tjonge zeg, foei, wat stout. Maar dat er
ondertussen jaren geleden heel veel deals, ik noem ze ook wel ”renteswaps”,
zijn gesloten met criminelen, daar hoor je vanuit de (Europese) politiek weinig
over. Goede bedrijven worden compleet uitgehold en leeggeroofd. Al jaren. Alles
bij elkaar gaat het om veel meer geld dan die paar miljoen van Teeven. Politici
zijn inmiddels lang en breed op de hoogte van de problemen met de renteswaps,
dus daar ligt het ook niet aan. Wij hebben zelfs de bonnetjes nog. Maar het
blijft stil, er wordt vooral gesust en gerekt. Dat geeft te denken. Waarom
worden de banken niet echt aangepakt? Waarom
wordt er gedaan alsof het maar om een klein aantal gevallen gaat? Waarom wordt
er geaccepteerd dat politiek en financiële toezichthouders horende doof zijn? En
waarom vegen ze zich het apezuur, onder het tapijt en vooral hun eigen
straatje? Doet me denken aan die oehoe, in de tijd dat ie nog niet agressief was en gezellige kolder vertelde voor het slapen gaan. Oogjes dicht en snaveltjes toe. Slaap
lekker.
Toen wij vast bleken
te zitten aan de swapleningen en steeds duidelijker werd hoe onbetrouwbaar deze
waren, voelden we ons heel eenzaam. Want je kunt het tij niet meer keren, je
bent compleet afhankelijk van de grillen van de bank. Dat maakt dat je
kwetsbaar bent. Want de druk wordt langzaam opgevoerd.
”Dan vraagt (bankman) Laus aan Luuk wat ‘ons
plan B’ is. Plan B? Dat hebben we helemaal niet. We gaan nog steeds volledig
voor plan A. Volgens ons er geen plan B nodig. Er vallen harde woorden. Laus
heeft zichzelf niet onder controle en Luuk is woedend. Er komen collega’s
binnenkijken, om te checken wat er loos is. Er is zoveel lawaai. Maar er is
niks loos. Alleen een keurige bankmeneer die probeert een klant, die inmiddels behoorlijk
ziek is, nog verder onder druk te zetten.”
In die tijd hebben we er met maar heel weinig mensen over gepraat.
Je schaamt je. Maar daarbij komt ook,
dat het gewoon moeilijk te begrijpen is voor buitenstaanders. Er was geen
herkenning. Toen nog niet. En degenen die ook in de swaps zaten, hielden vooral
hun mond, omdat ze bang waren voor de bank. Mooie titel trouwens, van die Zembla-uitzending
een paar weken geleden. Zeker de moeite waard om terug te kijken.
Een (Nederlandse)
boerin hier in Denemarken had het boek ’luchtbel’ aan haar ouders en zus laten lezen.
Op een dag belde haar zus verbouwereerd op. Ze zat te lezen in ’luchtbel’ en
vroeg zich nu af…. ”Je gaat me toch niet vertellen dat jullie ook in die swaps
zitten?” Het werd een lang gesprek. Zus begreep niet waarom ze nooit eerder wat
had verteld daarover. Dat is een hele begrijpelijke reaktie. Maar daarop
vergeleek de boerin het met kinderloosheid. Dan praat je er ook het liefste
alleen maar over met andere kinderloze echtparen die het écht begrijpen.... Of,
zoals een goede vriendin mij na het lezen van het boek mailde: ”Ik snap nu dat
je dit niet hebt verteld. Het is niet iets wat je even bij een kop koffie uit
kunt leggen. Daar heb je eigenlijk een heel boek voor nodig.”
