Oogjes dicht en snaveltjes toe

Kankerpatienten kunnen steun halen uit bijeenkomsten met lotgenoten. Het voelt goed te horen dat je niet de enige bent, die ermee worstelt. Je hoeft niks uit te leggen, je hoeft je niet te verdedigen, er is herkenning. 

Zo is het ook met de boeren (en ondernemers) die vast blijken te zitten aan een zogenaamde swaplening. Het probleem speelt al jaren, maar pas nu de gevolgen steeds duidelijker zichtbaar worden in de samenleving, komen er steeds meer verhalen naar buiten. Dat anderen ook worstelen met dezelfde problemen, geeft een stuk herkenning en moed. Je bent niet de enige, je bent niet gek. Het gaat om veel ondernemers, het gaat om enorme bedragen. Je kunt met recht spreken van een groot schandaal.

In Nederland speelt momenteel de zogenaamde ”Teevendeal”. Tjonge zeg, foei, wat stout. Maar dat er ondertussen jaren geleden heel veel deals, ik noem ze ook wel ”renteswaps”, zijn gesloten met criminelen, daar hoor je vanuit de (Europese) politiek weinig over. Goede bedrijven worden compleet uitgehold en leeggeroofd. Al jaren. Alles bij elkaar gaat het om veel meer geld dan die paar miljoen van Teeven. Politici zijn inmiddels lang en breed op de hoogte van de problemen met de renteswaps, dus daar ligt het ook niet aan. Wij hebben zelfs de bonnetjes nog. Maar het blijft stil, er wordt vooral gesust en gerekt. Dat geeft te denken. Waarom worden de banken niet echt  aangepakt? Waarom wordt er gedaan alsof het maar om een klein aantal gevallen gaat? Waarom wordt er geaccepteerd dat politiek en financiële toezichthouders horende doof zijn? En waarom vegen ze zich het apezuur, onder het tapijt en vooral hun eigen straatje? Doet me denken aan die oehoe, in de tijd dat ie nog niet agressief was en gezellige kolder vertelde voor het slapen gaan. Oogjes dicht en snaveltjes toe. Slaap lekker.

Toen wij vast bleken te zitten aan de swapleningen en steeds duidelijker werd hoe onbetrouwbaar deze waren, voelden we ons heel eenzaam. Want je kunt het tij niet meer keren, je bent compleet afhankelijk van de grillen van de bank. Dat maakt dat je kwetsbaar bent. Want de druk wordt langzaam opgevoerd.

 

”Dan vraagt (bankman) Laus aan Luuk wat ‘ons plan B’ is. Plan B? Dat hebben we helemaal niet. We gaan nog steeds volledig voor plan A. Volgens ons er geen plan B nodig. Er vallen harde woorden. Laus heeft zichzelf niet onder controle en Luuk is woedend. Er komen collega’s binnenkijken, om te checken wat er loos is. Er is zoveel lawaai. Maar er is niks loos. Alleen een keurige bankmeneer die probeert een klant, die inmiddels behoorlijk ziek is, nog verder onder druk te zetten.”

In die tijd hebben we er met maar heel weinig mensen over gepraat. Je schaamt je. Maar daarbij komt ook, dat het gewoon moeilijk te begrijpen is voor buitenstaanders. Er was geen herkenning. Toen nog niet. En degenen die ook in de swaps zaten, hielden vooral hun mond, omdat ze bang waren voor de bank. Mooie titel trouwens, van die Zembla-uitzending een paar weken geleden. Zeker de moeite waard om terug te kijken.

 

Een (Nederlandse) boerin hier in Denemarken had het boek ’luchtbel’ aan haar ouders en zus laten lezen. Op een dag belde haar zus verbouwereerd op. Ze zat te lezen in ’luchtbel’ en vroeg zich nu af…. ”Je gaat me toch niet vertellen dat jullie ook in die swaps zitten?” Het werd een lang gesprek. Zus begreep niet waarom ze nooit eerder wat had verteld daarover. Dat is een hele begrijpelijke reaktie. Maar daarop vergeleek de boerin het met kinderloosheid. Dan praat je er ook het liefste alleen maar over met andere kinderloze echtparen die het écht begrijpen.... Of, zoals een goede vriendin mij na het lezen van het boek mailde: ”Ik snap nu dat je dit niet hebt verteld. Het is niet iets wat je even bij een kop koffie uit kunt leggen. Daar heb je eigenlijk een heel boek voor nodig.”